Türk Edebiyatı'nda İlkler
-İlk yerli Tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
-İlk yerli roman: Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
-Batılı tekniği uygun ilk roman: Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu
-İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859
-İlk köy romanı: Nabizade Nazım / Karabibik
-İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
-İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
-İlk resmi Türkçe gazete: Takvim –i Vakayi
-İlk yarı özel gazete: Ceride-i Havadis
-İlk tarihi roman: Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
-İlk tamamen özel gazete: Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi
-İlk pastoral şiir: A.Hamit Tarhan /Sahra
-İlk şiir çevirisini yapan, ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci: Şinasi
-Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit /Eşber veya Sardanapal
-Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: A.Hamit/Nesteren
-İlk bibliyografya: Katip Çelebi / Keşfü’z Zünun
-İlk hatıra kitabı: Babürşah /Babürname
-İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai
-İlk tezkire: Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais
-İlk antoloji: Ziya paşa /Harabat
-İlk atasözleri kitabı: Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
-İlk mizah dergisi: Teodor Kasap / Diyojen
-İlk hikaye kitabı : A:Mithat /Letaif-i Rivayet
-İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim
-İlk Türkçe yazılan kitap: Yusuf Has Hacip / Kutadgu Bilig
-İlk siyasetname: Yusuf Has Hacip / Kutadgu Bilig
-İlk mensur (düzyazı tarzı) şiir örneklerini veren: Halit Ziya
-Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
-Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes / Don Kişot
-İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
-İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
-Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Yusuf Has Hacip / Kutadgu Bilig
-İlk seyahatname: Seydi Ali Reis / Mir’atül Memalik
-İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
-Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Mehmet Fuat Köprülü
-Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio Decamkeron
-Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
-Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
-Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman Paşa / Sarf-ı Türki
-İlk naturalist eserimiz ve yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
-Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
-Şarkı türünün bulucusu: Nedim
-İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus'ul Alam
-İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
-İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami:Kamus-ı Türki
-İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
-İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
-Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
-Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: Recaizade Mahmut Ekrem
-Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
-Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
-Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
-İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
-İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
-Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi
-İlk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı
-Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan: Namık Kemal
-Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner
-İlk kadın romancımız: Fatma Aliye Hanım
-Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa
-Dünyanın bilinen ilk destanı: Sümerlerin Gılgamış Destanı
-Dünyanın halen yaşayan ,en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı
-Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi
-Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen ilk roman: Ateşten Gömlek
-Komedi türünün ilk büyük ustası: Aristofanes
-Trajedi türünün ilk büyük ustası: Aiskylos
-İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı: A.Vefik paşa
-Deneme türünün kurucusu: Montaigne
-Divan Şiirinin ilk şairi: Hoca Dehhani
-Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu işleyen: Refik Halit Karay
-En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9. Hariciye koğuşu
-İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin
-Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler
|
